Ancak, daha uzun süre konuşmak için ankesörlü telefona atılan jetonun ucuna ip takmak gibi ince buluşlara imza atan Türkler de azımsanmayacak icatları hayata geçirebiliyor. Buluşlar, barut, kâğıt, pusula, yoğurt benzeri diğer icatlar gibi şu an için dünya literatürüne geçmemiş olsa da Türk mucitler üretmeye devam ediyor. Genellikle var olan sistemleri daha konforlu ve kullanışlı hale getirmeye yarayan; ama yeni haliyle değeri trilyonları aşan buluşların yurtdışından da talibi oluyor. Örneğin Giresun eski milletvekili Turan Alçelik’in ‘göz kamaştırmayan far sistemi’ otomotiv devlerini peşinden koşturuyor. Adapazarılı elektrikli eşya tamircisi İsmail Hizmet’in ‘elektrikli ısıtıcı’ buluşuna bir firma 3 milyon dolar teklif etmiş. Daha 7 yaşındayken ilginç fikirleriyle ortaya çıkan Prof. Dr. Ali Okatan ise adeta buluş makinesi gibi çalışıyor...

Göz almayan far

Son yılların en önemli icatlarından birine eski bir milletvekili imza attı. 20. dönem Giresun milletvekili Turhan Alçelik’in göz kamaştırmayan far sisteminin ekonomik değeri milyar dolarlarla ifade ediliyor. Türkiye’nin tarihinde ilk kez Birleşmiş Milletler’e taşıdığı teknik proje, Dr. Turhan Alçelik’in 11 yıllık çalışmasının ürünü. BM’nin bütün dünyada ‘mecburi standart’ olmasına karar verdiği buluş, patent alınabilmesi durumunda bütün motorlu araçlarda kullanılacak. Kore Cumhurbaşkanı’nın Türkiye’yi ziyareti sırasında kendisine özel yapılan sunumda hayranlıkla izlediği göz kamaştırmayan far sistemi Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın da gündeminde. Bu projeye BM’ye bağlı Uluslararası Patent Enstitüsü tarafından ‘geçici koruma’ sağlandı.

Mucit profesör icada doymuyor

Bahçeşehir Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Okatan da mucit Türklerden. Otomobiller için kara kutu ve uydu takip sistemi, pilsiz dizüstü bilgisayarı, uzaktan fabrika ve ev otomasyon cihazı gibi icatlara imza atan Prof. Okatan en son ‘akıllı bilezik’i icat etti. Hasta ya da yaşlı kişi kendini çok kötü hissederse, saat üzerindeki bir düğmeye basarak sağlık kurumu, daha önceden belirlenen bakıcı, akraba, oğlu ya da kızının telefonlarını arayarak imdat çağrısı yapabiliyor. Bunun için konuşma yapması gerekmiyor. Cihaz içindeki mesaj hem cep telefonlarına yazılı hem de sabit telefonlara sesli mesaj olarak gidiyor. Ayrıca, sağlık kurumundaki doktor da bilgisayarından hastaya ait verileri isterse sürekli olarak takip edebiliyor. Prof. Dr. Ali Okatan’ın bir başka önemli buluşu ise ‘Beni ara’ adını verdiği cihaz. Normal bir saatin içine yerleştirilen cihaz, deprem anında ya da bir başka felaket anında cihazı taşıyanın nerede olduğunu bildiriyor.

Su ile çalışan soba

Adapazarı’nda yaşayan elektrikli eşya tamircisi İsmail Hizmet, 20 yıl çalışıp, elektrikli ısıtıcıya göre yüzde 70 daha az elektrik harcayan ısıtma sistemi geliştirdi. Ürününe geçen yıl patent alan İsmail Hizmet’e bir firma 3 milyon dolar teklif etmiş, ancak kabul etmemiş. Hizmet’in icadı su ile çalışıyor ve benzerlerine göre yüzde 70 daha az elektrik harcayarak 12 metrekarelik odayı 20 dakikada ısıtabiliyor. İki üretici firma Hizmet’le görüşmüş; ancak üretim aşamasında kendisine izin vermedikleri için 3 milyon dolarlık lisans teklifini geri çevirmiş. Patent uzmanları ürünün üzerine düşülmesi halinde ileride önemli bir marka olarak ortaya çıkabileceğini aktarıyor.

Bursa’nın İnegol ilçesinde emekli polis memuru Salih Altay ise soba zehirlenmelerinden etkilendiği için ‘Hava sirkülasyonlu soba’ üretmiş. 2005 yılında ürününe patent alan Altay’ın geliştirdiği soba doğalgaz, likit gaz veya katı yakıtla çalışabiliyor. Ağırlığı 80 kilogramı bulan sobanın Salih Altay’a maliyeti 300 YTL. Soba şöyle çalışıyor: Sobanın baca çıkışı haricinde bir de alt bölümde temiz havanın ısınacağı bölümü bulunuyor. Bu bölümün altında temiz havayı yayacak fan mevcut. Burada ısınan hava, fanın yardımıyla sobanın yanlarına eklenen borularla odalara yayılıyor. Sobanın ısıtma değerleri de ayarlanabiliyor.

Tüpe gerek yok, çay ve mangal bir arada

Konyalı öğretmen Şükrü Kaya ise ‘mangallı semaver’ adını verdiği ürünü için patent aldı. Öğretmen mucidin icadının en önemli özelliği, hem mangal hem de çay demleme işini bir arada yapabilmesi. Ürün eski bir elektrikli semaverin bozulmasıyla ortaya çıkıyor. Buluş mangalın üzerine yerleştirilen bir metal düzenek yardımıyla semaverin yerleştirilmesi sonucu ortaya çıkmış. Yanan mangalın çevresinde bulunan özel bölmedeki su ısınarak yukarıdaki semavere sıcak su akışını sağlıyor. Semaverdeki çay demlenirken, siz de mangalın üzerinde etinizi pişirebiliyorsunuz.

Atomik kuvvet mikroskobu

Bilkent Üniversitesi Elektrik-Elektronik Bölümü mezunu Özgür Şahin, atomik çözünürlükte resim alma kabiliyetine sahip bir cihaz olan “Atomik Kuvvet Mikroskobu”nu geliştirdi. Şahin’in geliştirdiği mikroskop, özellikle moleküler büyüklükteki biyolojik parçacıkların analizinde faydalı olurken, medikal araştırmacılara biyolojik araştırmaları için yeni bir kapı açtı. Şahin’in icadı ABD’de lisansüstü ve doktora öğrencileri arasında yapılan yarışmada, Amerikan Patent Ofisi’nin en büyük ödülünü aldı.

Her televizyona farklı reklam

Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi eski öğretim üyelerinden Rıfat Aras da mucit akademisyen. Aras, ‘Aynı televizyon yayınına farklı bölgelerde farklı altyazı ve reklam yüklenmesine’ imkan tanıyan teknik buluşu için Türk Patent Enstitüsü Başkanlığı’na başvurdu. Aras’ın buluşu Türk Patent Enstitüsü dahil onlarca Avrupa ülkesinden patent aldı. Viyana Patent İnceleme Merkezi’nde yapılan inceleme sonunda buluş tescil edilerek, “Televizyon Devamlılık Stüdyosu Kontrollü, Uzak İstasyon Yayınlarının Farklılaştırılması, Değiştirilmesi, Denetimi, Yönetimi, Sistemi ve Yöntemi’’ adıyla kayıtlara geçti.